Wanneer je zorg nodig hebt, ben je afhankelijk van anderen. En dat kan lastig zijn. Want een zorgverlener kan ervoor kiezen iets niet te doen of het anders te doen dan jij in gedachten had. Nog lastiger is het als de zorgverlener een fout maakt waar jij de gevolgen van ondervindt.
In een gesprek met bijvoorbeeld je huisarts of specialist kun je dan ook te maken krijgen met emoties, conflicten en teleurstellingen. Hoe je daarmee omgaat, bepaalt in belangrijke mate het succes van het gesprek.
Als je hulpbehoevend bent en bijvoorbeeld in een rolstoel zit, kan het gebeuren dat je niet overal kan komen waar anderen wel kunnen komen. Dat kan een gevoel van onrechtvaardigheid geven, jou boos of verdrietig maken of frustreren.
Het is niet per se goed of slecht als je verdrietig bent of boos. Wat je er mee doet, dat zou je wel goed of slecht kunnen noemen. Als je vanwege je boosheid de boel afbreekt, is je boosheid niet slecht, de schade die je ermee aanricht wel.
Als jij je laat leiden door negatieve emoties, is de kans groot dat je een ander verwijten maakt, negatief oordeelt of benadeelt. Daardoor kom je in een conflict terecht die de situatie alleen maar erger maakt. Het werkt contraproductief.
Het is belangrijk te beseffen dat het enige waar je zelf direct invloed op hebt, je eigen gedrag is. Je kan bijvoorbeeld boos worden op je huisarts en hem uit uitschelden voor amateur. Dat zal een heel ander effect hebben dan wanneer je bij hem of haar aangeeft dat je ongerust bent en twijfelt of de aangedragen oplossing wel de juiste is.
Het is daarnaast belangrijk dat je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen emoties en niet de ander daarvoor de schuld geeft. Erken de emoties die je voelt en ga op een constructieve manier het gesprek aan. Maak duidelijk waar je mee zit, wat dat met je doet en wat je graag wilt, bijvoorbeeld: “Ik maak me ongerust, omdat ik niet weet wat er aan de hand is. Ik zou zo snel mogelijk uitsluitsel willen…”
Tot slot: herken je eigen valkuil en probeer ze te ontlopen. Op deze pagina lees je meer over mogelijke valkuilen.
Bij conflicten kunnen de emoties hoog oplopen. Als we de emoties weg zouden kunnen laten, dan blijkt dat een conflict draait om verschillen: een verschil van mening of verschillende belangen. Voor de een is het ene standpunt logisch, voor de ander juist niet. Beide partijen vinden van zichzelf dat ze gelijk hebben. Een conflict wordt daarom ook wel beschreven als “het tegelijkertijd bestaan van verschillende waarheden”.
Conflicten kunnen heel vervelend zijn en veel energie kosten. Sommige mensen gaan daarom conflicten liever uit de weg. Met als gevolg dat ze niet voor hun belangen opkomen en zichzelf te kort doen. Anderen menen daarentegen hun recht te moeten halen, goedschiks dan wel kwaadschiks. Ook zij bereiken meestal niet wat ze voor ogen hadden.
Bij het omgaan met conflicten is het van belang twee taken tegelijkertijd te doen: rekening houden met de ander (coöperatief zijn) en opkomen voor jezelf (assertief zijn).
Ben je iemand die het conflict uit de weg gaat, bijvoorbeeld uit angst voor mogelijke gevolgen of omdat je denkt dat je toch niet serieus genomen wordt? Of ben je iemand die snel toegeeft uit angst dat de ander jou niet meer aardig vindt? In beide gevallen is het zaak meer voor jezelf op te komen. Ben je juist iemand die zijn mening wil doordrukken en geef je niet graag toe? Dan is het zaak beter samen te werken.
Uiteindelijk gaat het erom samen op zoek te gaan naar mogelijkheden die voor beide partijen het beste zijn. Dat vraagt om een win-win mentaliteit: je houdt rekening met het belang van de ander zonder dat je jezelf te kort wil doen. Je denkt dus niet alleen na over wat je zelf wilt en waarom je dat wilt, maar ook over wat de ander nodig heeft en wat jij voor de ander kan betekenen.
Tot slot: herken je eigen valkuil en probeer ze te ontlopen. Op deze pagina lees je meer over mogelijke valkuilen.
Je kwam voor een doorverwijzing of bloedtest en kreeg die niet. Je had gehoopt op meer duidelijkheid maar die kwam niet… Ondanks alle moeite die je hebt gedaan om het goed te doen en om te krijgen wat je nodig hebt, kan het gebeuren dat het niet is gelukt. Dat is natuurlijk heel teleurstellend. Wat kun je dan nog doen? Belangrijk is om in ieder geval niet bij de pakken neer te gaan zitten, want eigenlijk is er nog best veel mogelijk.
Op de eerste plaats: realiseer je dat je het hebt geprobeerd. Je hebt je best gedaan, of het nou is gelukt of niet. Je hoeft jezelf niets te verwijten.
Vervolgens kun je gaan nadenken over mogelijke alternatieven. Zo kun je wellicht een second opinion aanvragen. Je kan ook kijken wie jou verder kan helpen, om het toch voor elkaar te krijgen of om je bij te staan.
Sommige situaties zijn uniek en specifiek voor jouw situatie. In andere situaties ben je wellicht niet de enige en sta je dus niet alleen met je probleem. Ga na of je er instanties zijn waar je terecht kan zoals lotgenotencontacten, patiëntenverenigingen, vakbonden of ondernemingsraden.
Je kan eventueel je teleurstelling bespreken met de mensen die jou steunen. Een naaste uit je familie bijvoorbeeld of een collega. Probeer daarbij niet alleen maar te klagen. Deel je verhaal, blijf bij de feiten, geef aan wat het met je doet en wat je hebt geprobeerd. En als je echt even je hart wilt luchten door te klagen, zeg dat dan tegen degene die jou steunt: “Ik moet even klagen, jij hoeft daar verder niets mee te doen”. Dat kan enorm opluchten!
Ga je op zoek naar hulp, maak dan onderscheid in de mensen of organisaties die:
Tot slot: herken je eigen valkuil en probeer ze te ontlopen. Op deze pagina lees je meer over mogelijke valkuilen.